สารหล่อลื่นมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการทำให้เครื่องจักรและอุปกรณ์ทำงานได้อย่างเหมาะสม หน้าที่หลักของสารหล่อลื่นคือ ลดแรงเสียดทานและการสึกหรอ กระจายความร้อน ป้องกันการกัดกร่อน เดิมทีสารหล่อลื่นส่วนใหญ่ผลิตจากปิโตรเลียม ซึ่งปัจจุบันได้ก่อให้เกิดความกังวลเกี่ยวกับผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เพื่อแก้ไขปัญหานี้ จึงมีสารหล่อลื่น 2 ประเภทที่เกิดขึ้น คือ สารหล่อลื่นชีวภาพ (Bio-based Lubricants) และ สารหล่อลื่นย่อยสลายได้ (Biodegradable Lubricants)
สารหล่อลื่นชีวภาพ (Bio-based Lubricants)
ผลิตจากแหล่งพลังงานหมุนเวียน เช่น น้ำมันพืช ไขมันสัตว์ แหล่งธรรมชาติอื่น ๆ สามารถย่อยสลายได้ แต่ ไม่จำเป็นต้องย่อยสลายได้เสมอไป จุดประสงค์หลัก เพื่อลดการใช้สารหล่อลื่นจากปิโตรเลียม และลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
ประโยชน์ของสารหล่อลื่นชีวภาพ
- ใช้แหล่งพลังงานหมุนเวียน
- ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
- มีความเป็นพิษต่ำกว่า
- ประสิทธิภาพการใช้งานดีขึ้น
สารหล่อลื่นย่อยสลายได้ (Biodegradable Lubricants)
ออกแบบมาให้สามารถ ย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ ในสิ่งแวดล้อม สามารถผลิตได้จากวัสดุหลากหลาย เช่น ปิโตรเลียม เอสเตอร์สังเคราะห์ น้ำมันพืช จุดประสงค์หลัก เพื่อลดมลพิษจากการใช้สารหล่อลื่นทั่วไป และลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
ประโยชน์ของสารหล่อลื่นย่อยสลายได้:
- ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
- ลดการปล่อยมลพิษ
-
ประสิทธิภาพการใช้งานดีขึ้น
ความแตกต่างระหว่างสารหล่อลื่นชีวภาพกับสารหล่อลื่นย่อยสลายได้
ข้อควรระวังสำคัญ
- ไม่ใช่ว่า สารหล่อลื่นย่อยสลายได้ ทุกตัวจะเป็น ชีวภาพ
- และไม่ใช่ว่า สารหล่อลื่นชีวภาพ ทุกตัวจะสามารถ ย่อยสลายได้
แม้ว่าสองแนวคิดนี้จะเกี่ยวข้องกัน แต่ ไม่สามารถใช้แทนกันได้ เสมอไป ตัวอย่างเช่น สารหล่อลื่นชีวภาพบางชนิด อาจไม่ได้ทำจากเบสสต๊อก (Base Stock) ชีวภาพ 100% หรือน้ำมันพื้นฐานชีวภาพบางชนิดที่ใช้ในงานเกษตรกรรม อาจไม่สามารถย่อยสลายได้ ในบางกรณี แม้ว่าสารหล่อลื่นทั้งสองประเภทจะเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม แต่การ เลือกใช้สารหล่อลื่นที่เหมาะสมกับการใช้งานเฉพาะ ก็มีความสำคัญมาก เพื่อให้ได้ประสิทธิภาพที่ดีที่สุด และการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมอย่างแท้จริง
การกำจัดน้ำมันใช้แล้ว (Used-Oil Disposal)
การกำจัดสารหล่อลื่นใช้แล้วอย่างเหมาะสมมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการปกป้องสิ่งแวดล้อม และการปกป้องสุขภาพของประชาชน
แนวทางการกำจัด
- เก็บรวบรวมน้ำมันที่ใช้แล้ว ใส่ภาชนะที่ติดฉลากชัดเจน
- เก็บให้ห่างจากความร้อนและแหล่งประกายไฟ
ขั้นตอนเพิ่มเติม
- ติดต่อหน่วยงานจัดการของเสียในพื้นที่ เพื่อสอบถามวิธีการกำจัดที่ปลอดภัย
- หลายเมืองมีโปรแกรมเก็บน้ำมันฟรี หรือศูนย์รีไซเคิลที่ได้รับการรับรอง
หมายเหตุ แม้ว่าสารหล่อลื่นย่อยสลายได้จะออกแบบมาเพื่อย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ แต่ก็ยังต้องกำจัดอย่างถูกวิธี เพื่อป้องกันการปนเปื้อนสิ่งแวดล้อม
ดังนั้น การกำจัดน้ำมันใช้แล้วอย่างเหมาะสม ควรทำเสมอ ไม่ว่าสารหล่อลื่นนั้นจะเป็นชนิดใดก็ตาม
ตารางเปรียบเทียบ ระหว่าง สารหล่อลื่นชีวภาพ กับ สารหล่อลื่นย่อยสลายได้
| หมวดหมู่ | สารหล่อลื่นชีวภาพ (Bio-based Lubricants) | สารหล่อลื่นย่อยสลายได้ (Biodegradable Lubricants) |
|---|---|---|
| แหล่งที่มา | แหล่งชีวภาพ เช่น น้ำมันพืช, ไขมันสัตว์, ธรรมชาติ | แหล่งที่มาได้หลากหลาย เช่น น้ำมันพืช, ปิโตรเลียม, เอสเตอร์สังเคราะห์ |
| วัตถุประสงค์หลัก | ลดการใช้ปิโตรเลียม / ลดผลกระทบสิ่งแวดล้อม | ลดการปนเปื้อนสิ่งแวดล้อมจากการใช้งาน |
| คุณสมบัติการย่อยสลาย | อาจย่อยสลายได้ หรือไม่ย่อยสลายก็ได้ | ต้องสามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ |
| ตัวอย่างวัตถุดิบ | น้ำมันถั่วเหลือง, น้ำมันคาโนลา, น้ำมันปาล์ม | น้ำมันพืช, เอสเตอร์สังเคราะห์, น้ำมันแร่บางชนิด |
| ข้อดี | – ใช้พลังงานหมุนเวียน- ลดพิษ- ปรับปรุงสมรรถนะการหล่อลื่น | – ย่อยสลายได้ดี- ลดมลพิษ- สมรรถนะการหล่อลื่นดี |
| ข้อควรระวัง | ไม่ใช่ว่าทุกสูตรจะย่อยสลายได้ | อาจไม่ใช้วัตถุดิบชีวภาพเสมอไป |
| การกำจัด | ต้องกำจัดน้ำมันใช้แล้วอย่างถูกวิธี | ต้องกำจัดน้ำมันใช้แล้วอย่างถูกวิธีเช่นกัน |
ข้อมูลจาก LinkedIn โดย Anshuman Agrawal
